آموزش تکنیک‌های تخصصی ماساژ صورت و ریلکسیشن

ماساژ صورت، علاوه بر جنبه‌های زیبایی و آرایشی، یک مداخله درمانی مؤثر است که می‌تواند بر سیستم عصبی خودمختار (Autonomic Nervous System – ANS)، گردش خون موضعی (Microcirculation)، و متابولیسم سلولی پوست و عضلات صورت اثر بگذارد. ماساژ اصولی و تخصصی می‌تواند باعث افزایش جریان لنفاوی (Lymphatic Drainage)، کاهش ادم میان‌بافتی (Interstitial edema) و تحریک فولیکول‌های مو و غدد سباسه شود.

اهداف آموزشی

۱. آناتومی صورت

۱-۱.عضلات صورت (Facial Expression Muscles):

1. Orbicularis oculi: مسئول بسته شدن پلک‌ها و حرکت مایعات لنفاوی دور چشم.
2. Zygomaticus major & minor: نقش در لبخند و کشش پوست گونه؛ اهمیت در ماساژ برای کاهش خطوط دینامیک.
3. Buccinator: عضله اصلی گونه که در حفظ تونوس و کمک به حرکت مایعات لنفاوی نقش دارد.
4. Frontalis: مسئول بالا بردن ابرو؛ در ماساژ جهت کاهش خطوط افقی پیشانی باید با فشار ملایم کار شود.

۲-۱.فاسیا و لایه‌های پوست:

1. Superficial Musculo-Aponeurotic System (SMAS): لایه‌ای از فاسیا و عضله که مسئول کشش پوست است و ماساژ صحیح می‌تواند گردش خون و تغذیه سلولی آن را افزایش دهد.
2. Dermis و Subcutaneous Tissue: لایه‌های پوستی که حاوی فیبرهای کلاژن، الاستین، و عروق میکروسکوپی هستند. تحریک مکانیکی باعث افزایش تولید کلاژن و الاستین و بهبود اکسیژن‌رسانی می‌شود.

۳-۱. شبکه لنفاوی صورت:

• مسیرهای اصلی لنف: Preauricular, Submental, Submandibular nodes
• تخلیه لنفاوی صحیح با ماساژ می‌تواند ادم میان‌بافتی (Interstitial edema) را کاهش داده و فاکتورهای التهابی موضعی را از بین ببرد.

۲. فیزیولوژی ماساژ صورت

۱-۲.سیستم عصبی خودمختار (Autonomic Nervous System):

• ماساژ ملایم باعث فعال شدن سیستم پاراسمپاتیک (Parasympathetic) و کاهش فعالیت سیستم سمپاتیک می‌شود.
• اثرات: کاهش کورتیزول سرمی، افزایش سروتونین و دوپامین، کاهش تنش عضلانی و اضطراب.

۲-۲.گردش خون و اکسیژن‌رسانی:

• تکنیک‌های ماساژ باعث افزایش جریان خون موضعی (Cutaneous Microcirculation) و افزایش نرخ اکسیژن‌رسانی (Oxygen Saturation) در بافت‌های اپیدرمال و درم می‌شوند.
• تحریک مکانیکی به اندوتلیوم عروقی پیام‌های مکانوتراپی می‌دهد که باعث ریلکساسیون عضله صاف و واسودیلایشن موضعی می‌شود.

۳-۲.تحریک لنف و کاهش ادم:

• تخلیه لنفاوی باعث کاهش Interstitial Fluid Accumulation و افزایش Clearance of metabolic waste می‌شود.
• ماساژ صحیح می‌تواند ادم ناشی از ضعف وریدی یا آسیب‌های جراحی را بهبود دهد.

۳. تکنیک‌های تخصصی ماساژ صورت

۱-۳. Effleurage:

• • حرکات طولی، لغزنده و سطحی
  • اثر: افزایش جریان خون سطحی، کاهش تنش عضلانی، تحریک گیرنده‌های مکانیکی پوست

کاربرد در پیشانی، گونه و چانه برای آرام‌سازی و آماده‌سازی بافت برای تکنیک‌های عمیق‌تر

۲-۳. Petrissage:

ورز دادن و جمع کردن بافت عضلانی و فاسیا

•اثر: کاهش فیبروز عضلانی، اسپاسم و Trigger Points

•مکان: عضلات Buccinator و Masseter برای کاهش تنش TMJ

۳-۳.Tapotement ملایم (Percussion):

•ضربه‌های کوتاه و سریع، با نوک انگشت یا کف دست

•اثر: تحریک نوروفیزیولوژیک پوست، افزایش تونوس عضلانی و حساسیت گیرنده‌های لمسی

۴-۳. Lymphatic Drainage Techniques:

•حرکات آرام، ریتمیک و با فشار کم

•مسیر: از نقاط پروگزیمال (Submandibular & Preauricular) به سمت گره‌های لنفاوی مرکزی

•هدف: کاهش ادم، افزایش Clearance مایع بین‌بافتی، کاهش التهابات موضعی

⸻

۴. ریلکسیشن و اثرات سیستمیک

•فعال شدن سیستم پاراسمپاتیک: کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب، کاهش تنش عضلانی

•کاهش دردهای تنشی و سردردهای میگرنی/تنشی

•بهبود کیفیت خواب و کاهش اضطراب و استرس

•تنظیم فعالیت غدد درون‌ریز و کاهش کورتیزول

⸻

۵. نکات ایمنی و کنترااندیکاسیون‌ها

•عفونت‌های فعال پوستی: آکنه التهابی، زخم باز، اگزما فعال

•مشکلات قلبی یا فشار خون کنترل نشده

•حساسیت یا آلرژی به روغن‌های ماساژ

•استفاده از فشار مناسب و رعایت جهت عضلات و خطوط میمیک

•اجتناب از تحریک بیش از حد در پوست نازک و با ضخامت کم